Sơ đồ tuyến trải nghiệm đôi bờ sông Hồng
Lễ hội của thành phố sáng tạo
Năm 2019, Hà Nội chính thức trở thành thành viên mạng lưới các “Thành phố Sáng tạo” của UNESCO trong lĩnh vực thiết kế. Đây là tiền đề và là điều kiện quan trọng để Hà Nội khẳng định quyết tâm hiện thực hoá khát vọng đổi mới sáng tạo dựa trên nền tảng văn hoá truyền thống. Trong đó, Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội đã trở thành hoạt động thường niên là một dấu ấn quan trọng.
Lễ hội được tổ chức bởi UBND TP. Hà Nội, Hội Kiến trúc sư Việt Nam, Sở Văn hoá Thể thao Hà Nội, tạp chí Kiến Trúc, với sự đồng hành của Văn phòng đại diện UNESCO tại Hà Nội, Chương trình Định cư con người Liên hợp quốc UN-Habitat, tổng công ty Đường sắt Việt Nam, UBND quận Long Biên, quận Hoàn Kiếm, quận Ba Đình và các quận, huyện, cùng các đơn vị, các tổ chức quốc tế, doanh nghiệp và nhà sáng tạo, nghệ sỹ… phối hợp. Lễ hội được kỳ vọng sẽ mang tới những trải nghiệm mới mẻ đánh thức, tôn vinh nhiều di sản đô thị trăm năm tuổi tập trung ở hai bờ sông Hồng. Các di sản và không gian di sản như tháp nước Hàng Đậu, cầu Long Biên; nhà máy xe lửa Gia Lâm… sẽ trở thành các không gian nghệ thuật sáng tạo đặc sắc. Cùng với đó, tuyến trải nghiệm của lễ hội phát huy các giá trị văn hoá - lịch sử tại các quận, huyện dọc hai bên sông Hồng sẽ mang lại những giá trị và sức sống mới cho di sản nói riêng, và TP. Hà Nội nói chung trong quá trình tái thiết đô thị, thực hiện chiến lược phát triển công nghiệp văn hoá thủ đô - hướng đến phát triển bền vững.
Khách tham quan xếp hàng vào xem triển lãm sắp đặt nghệ thuật bên trong tháp nước Hàng Đậu
Lễ hội tập trung vào 3 chủ đề trụ cột chính: Thiết kế, Cộng đồng và Sáng tạo, bao gồm chuỗi sự kiện hội thảo, triển lãm, cuộc thi, chương trình trình diễn… nhằm hướng tới kết nối các lĩnh vực thiết kế sáng tạo, tôn vinh các ý tưởng sáng tạo, truyền cảm hứng sáng tạo, nâng tầm tri thức và thảo luận về những tiềm năng, xu hướng mới trong lĩnh vực thiết kế sáng tạo.
Chủ đề Thiết kế tập trung vào các hoạt động chuyên môn mang tới giải pháp và sản phẩm ứng dụng cụ thể trong cuộc sống cho đại chúng, gồm nhiều nhánh liên tục được cập nhật theo sự phát triển của xã hội như: Kiến trúc & Cảnh quan, Nội thất, Kiểu dáng công nghiệp, Sản phẩm thủ công mỹ nghệ, Thiết kế trải nghiệm không gian, Truyền thông & Thương hiệu, Công nghệ và Thiết kế Tuần hoàn.
Các hoạt động mang tính cộng đồng, hướng tới mọi đối tượng trong xã hội được phát triển mạnh mẽ như tổ chức các điểm chụp ảnh check-in, hoạt động văn hoá thể thao ở nơi công cộng, sân vui chơi cho trẻ em, sinh hoạt CLB cho người cao tuổi, giải thể thao và các hoạt động ẩm thực.
Các hoạt động Sáng tạo, văn hoá- nghệ thuật kích thích trí tưởng tượng và góc nhìn đa chiều của mỗi cá nhân như nghệ thuật biểu diễn, âm nhạc, nghệ thuật sắp đặt cũng được thiết kế như những sự kiện xương sống của lễ hội, là nền tảng và cảm hứng cho tất cả khán giả tham gia, đặc biệt là những cá nhân/ tổ chức đang hoạt động trong ngành thiết kế.
Với 3 năm liên tiếp được triển khai, Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội tiếp tục khẳng định sức sống, nguồn lực sáng tạo và bản sắc của Hà Nội; khuyến khích hình thành cộng đồng sáng tạo; kết nối đa lĩnh vực công nghiệp văn hoá khác nhau như: Kiến trúc, mỹ thuật, nghệ thuật biểu diễn, thiết kế... hình thành các nền tảng sáng tạo nhằm phát huy các nguồn lực văn hóa, bao gồm văn hóa truyền thống của Hà Nội. Đặc biệt, tinh thần sáng tạo đã và đang được lan toả tới các quận, huyện và các làng nghề trên toàn thành phố. Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2023 có thể nói là một sự kiện quy mô lớn, với sự tham gia của hơn 200 kiến trúc sư, họa sỹ, nhà thiết kế, với hơn 60 sự kiện, bao gồm hơn 20 không gian kiến trúc và triển lãm, 20 hội thảo và tọa đàm, 18 hoạt động sáng tạo cộng đồng, 9 chương trình biểu diễn nghệ thuật thời trang, âm nhạc, 150 gian hàng thiết kế sáng tạo và thủ công mỹ nghệ… diễn ra ở nhiều địa điểm trong thành phố.
Có thể nói, vai trò của lễ hội đã ngày càng được khẳng định, góp phần truyền cảm hứng và tạo động lực cho sự phát triển đô thị bền vững ở các thành phố khác trên toàn quốc và cả trên phạm vi quốc tế.
Không gian triển lãm Sắp đặt nước và di sản tháp nước Hàng Đậu
Tuyến trải nghiệm qua sông Hồng kết nối di sản
Với chủ đề “Dòng chảy”, tuyến trải nghiệm chính của mùa lễ hội vắt ngang qua dòng sông Hồng lịch sử - đánh thức di sản công nghiệp và kết nối cộng đồng bằng nhiều hoạt động sáng tạo mới. Bên cạnh tuyến chính lễ hội mà ban tổ chức giới thiệu, Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2023 bao gồm các tuyến mạng lưới với rất nhiều các hoạt động diễn ra dọc theo dòng sông Hồng và khắp nơi trong thành phố cùng sự tham gia của các quận, huyện, thị xã và các không gian sáng tạo… Đặc biệt, ở tuyến trải nghiệm chính qua sông Hồng, ban tổ chức đã bố trí “Đoàn tàu di sản” chở khách đi từ ga Hà Nội tới ga Long Biên, qua cầu Long Biên vượt sông Hồng sang ga Gia Lâm và nhà máy xe lửa Gia Lâm. Mỗi ngày có hai chuyến tàu đi và về, trên tàu khi di chuyển có hoạt động biểu diễn âm nhạc trong suốt hành trình.
Đoàn tàu di sản chở khách từ ga Long Biên qua sông Hồng tới không gian chính của lễ hội: Nhà máy xe lửa Gia Lâm
Khu vực vườn hoa Vạn Xuân và tháp nước Hàng Đậu
Người xem có thể bắt đầu tại khu vực vườn hoa Vạn Xuân, trải nghiệm các hoạt động triển lãm, sáng tạo, nghệ thuật, thể thao tại đây và tiến tới điểm di sản tháp nước Hàng Đậu với không gian trưng bày được thiết kế và sáng tạo vô cùng độc đáo.
- Khu vực ga Long Biên
Từ tháp nước Hàng Đậu, người tham gia trải nghiệm di chuyển tới địa điểm tiếp theo là ga Long Biên. Tại đây có thể ngồi uống cà phê thư giãn ở cà phê Hỏa xa, chụp ảnh check-in với khung cảnh đường ray hoài cổ, rồi lên chuyến tàu khởi hành từ ga Long Biên đến ga Gia Lâm. Trải nghiệm đi tàu hoả là điểm kết nối đặc biệt dành riêng cho mùa lễ hội này. Từ hai bên cửa sổ toa tàu, dòng sông Hồng và bãi giữa cũng như khung cảnh hai bên sông hiện ra tuyệt đẹp.
- Khu vực cầu Long Biên
Với những người thích đi bộ, vừa muốn được thong dong chiêm ngưỡng, vừa muốn vận động khỏe người, có thể đi bộ từ tháp nước Hàng Đậu đến cầu Long Biên, đi bộ trên cầu để tận hưởng không khí, chụp tấm ảnh lưu niệm, rồi xuống khám phá khu vực bãi giữa sông Hồng. Tuyến khu vực cầu Long Biên sẽ là nơi diễn ra các sự kiện như đi xe đạp áo dài, chạy bộ theo chủ đề “Theo dòng chảy di sản”, hoạt động trải nghiệm thiên nhiên, xem một số triển lãm… để cảm nhận rõ hơn không khí hài hòa, tôn vinh thiên nhiên của lễ hội.
Các không gian trải nghiệm ngoài trời ở nhà máy xe lửa Gia Lâm
- Ga Gia Lâm
Đây là một địa điểm lịch sử có tuổi đời hơn 100 năm, gắn liền với tuyến đường sắt trên cầu Long Biên. Từ ga Gia Lâm đi bộ vào nhà máy xe lửa Gia Lâm chỉ 200 mét. Tại đây diễn ra trưng bày về lịch sử nhà ga, cũng là điểm check-in kiêm trạm thông tin về lễ hội.
- Khu vực nhà máy xe lửa Gia Lâm
Cuối cùng, điểm nhấn sáng tạo và mang đến trải nghiệm tuyệt nhất, truyền cảm hứng nhất trong tuyến chính mùa lễ hội năm nay chính là khu vực nhà máy xe lửa Gia Lâm - một di sản công nghiệp nổi bật của Hà Nội. Đây sẽ là nơi diễn ra đêm khai mạc, bế mạc lễ hội, cùng hàng loạt sự kiện âm nhạc, thời trang, nghệ thuật sắp đặt độc đáo, các hội thảo, workshop, hội chợ, vui chơi. Vẻ đẹp của nhà máy đã truyền cảm hứng cho các nghệ sĩ, nhà sáng tạo để cùng “đánh thức” di sản, biến đổi thành không gian sắp đặt kiến trúc, triển lãm đầy mới lạ, đánh thức các giác quan, đem lại những cảm xúc mới mẻ và tích cực cho người thưởng lãm.
Lễ hội được kỳ vọng sẽ mang tới những trải nghiệm mới mẻ đánh thức, tôn vinh nhiều di sản đô thị trăm năm tuổi tập trung ở hai bờ sông Hồng
Theo Kiến Trúc & Đời Sống số 210